T= Testimonium F= Fragmentum E= Επιγραφή / Inscription
1Τόν ποτέ οἱ Κινύρης ‹δῶκε ξεινήϊον εἶναι›: οὗτος Θείαντος2
μὲν ἦν παῖς ↓, βασιλεὺς δὲ Κύπρου· ὃς ζάπλουτος3 ὢν ↓ παριόντας
Ἕλληνας4 ἐξένισε καὶ ὑπέσχετο αὐτοῖς ἐν Ἰλίωι πέμψειν τὰ πρὸς
τὸν βίον. φασὶ δὲ αὐτὸν ἀμελήσαντα ἐπικατάρατον γενέσθαι5
ὑπὸ Ἀγαμέμνονος· καὶ αὐτὸν6 μὲν ὑπὸ Ἀπόλλωνος ἀναιρεθῆ-
ναι, ἐπειδήπερ7 ἡμιλλᾶτο αὐτῶι εἰς μουσικήν ↓, τὰς δὲ θυγατέρας
αὐτοῦ πεντήκοντα οὔσας ἁλέσθαι8 εἰς θάλασσαν καὶ εἰς ἀλκυό-
νας μεταβληθῆναι ↓9.
Ποὺ κάποτε σὲ τοῦτον ὁ Κινύρας <ἔδωσε χάρισμα φίλου νά 'ναι>:
τοῦτος ἦταν γιὸς τοῦ Θείαντα καὶ βασιλιὰς τῆς Κύπρου· αὐτὸς ὄ
ντας πάμπλουτος φιλοξένησε τοὺς Ἕλληνες ποὺ περνοῦσαν (ἀπὸ
ἐκεῖ) καὶ τοὺς ὑποσχέθηκε νὰ στείλει στὴν Τροία προμήθειες. Καὶ
λὲν πώς, ἐπειδὴ ἀθέτησε τὶς ὑποσχέσεις του, τὸν καταράστηκε ὁ
Ἀγαμέμνονας· καὶ πὼς αὐτὸς σκοτώθηκε ἀπὸ τὸν Ἀπόλλωνα1, γιατὶ
τὸν ἀνταγωνιζόταν στὴ μουσική, καὶ οἱ θυγατέρες του, ποὺ ἦταν
πενήντα, πήδηξαν στὴ θάλασσα καὶ μεταμορφώθηκαν σὲ ἀλκυόνες.
1-2. Θείαντος (...) παῖς: Ἡ ποικιλία τῶν σχετικῶν παραλλαγῶν εἶναι ἀξιοσημείωτη, καὶ δείχνει τὴν εὐρύτητα τῆς διάδοσής τους· βλ. καὶ ἀνωτ. σελ. 75 καὶ T3.2 καὶ T7.4 κἑ. – Ἡ γραφὴ βίαντος(βλ. καὶ ἀνωτ. κριτ. ὑπόμν.) ὀφείλεται προφανῶς σὲ παραφθορά.
ζάπλουτος ὤν: Ὁ Κινύρας ἔγινε παροιμιώδης γιὰ τὰ πλούτη του, ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Τυρταίου. Βλ. Τυρτ. ἀπόσπ. 12.6 West1 (1 κἑ. οὔτ' ἂν μνησαίμην οὔτ' ἐν λόγωι ἄνδρα τιθείην | οὔτε ποδῶν ἀρετῆς οὔτε παλαιμοσύνης, | οὐδ' εἰ Κυκλώπων μὲν ἔχοι μέγεθός τε βίην τε, | νικώιη δὲ θέων Θρηΐκιον Βορέην, | οὐδ' εἰ Τιθωνοῖο φυὴν χαριέστερος εἴη, | πλουτοίη δὲ Μίδεω καὶ Κινύρεω μάλιον, | οὐδ' εἰ Τανταλίδεω βασιλεύτερος εἴη, | γλῶσσαν δ' Ἀδρήστου μειλιχόγηρυν ἔχοι, | οὐδ' εἰ πᾶσαν ἔχοι δόξαν πλὴν θούριδος ἀλκῆς). Πίνδ. Νεμ. 8.18 Bowra2 (16 κἑ. σὺν θεῶι γάρ τοι φυτευθεὶς | ὄλβος ἀνθρώποισι παρμονώτερος· | ὅσπερ καὶ Κινύραν ἔβρισε πλούτωι | ποντίαι ἔν ποτε Κύπρωι· | ἵσταμαι δὴ ποσσὶ κούφοις, ἀμπνέων τε πρίν τι φάμεν. | πολλὰ γὰρ πολλᾶι λέλεκται, νεαρὰ δ' ἐξευρόντα δόμεν βασάνωι | ἐς ἔλεγχον, ἅπας κίνδυνος), πβ. καὶ Σχόλ. στὸ ἀπόσπ. (28 Drachmann3), σὺν θεῶι γὰρ φυτευθεὶς ὄλβος ἀνθρώποισι παρμονώτερος: ὁ γὰρ γνώμηι θεοῦ, φησίν, ὄλβος τοῖς ἀνθρώποις ἐμφυτευθεὶς καὶ δοθεὶς μονιμώτερός ἐστιν· ὅστις ὄλβος ἐπλούτισε καὶ εὐδαίμονα πεποίηκε τῶι πλούτωι τὸν Κινύραν ἐν Κύπρωι τῆι νήσωι (πβ. 32a καὶ 34a). Πλάτ. Νόμ. 660e (Burnet4, ἐὰν δὲ ἄρα πλουτῆι μὲν Κινύρα τε καὶ Μίδα μᾶλλον, ἦι δὲ ἄδικος, ἄθλιός τ' ἐστὶ καὶ ἀνιαρῶς ζῆι [μὲ ἀναφορὰ στὸ παραπάνω ἀπόσπ. τοῦ Τυρταίου], πβ. Κλήμ. Ἀλεξ. Παιδαγ. 3.6). P.Oxy. XV 1795.265 (ὄλβι<ο>ς ἦν ὁ Μίδας τρὶς δ' ὄλβιος ἦν̣ ὁ̣ [Κ]ι̣ν̣ύ̣ρ̣[α]ς̣. Σουίδ. σ.λ. καταγηρᾶσαι Τιθωνοῦ βαθύτερον καὶ τοῦ Κινύρου πλουσιώτερον καὶ Σαρδαναπάλου τρυφερώτερον, ὅπως τὸ τῆς παροιμίας ἐπὶ σοὶ πληρωθῆι· δὶς παῖδες οἱ γέροντες· ἐπὶ τῶν πολυχρονίων λεγόμενον. ὁ δὲ Τιθωνὸς ὑπέργηρως γενόμενος κατ' εὐχὴν εἰς τέττιγα μετέβαλε· Κινύρας δέ, ἀπόγονος Φαρνάκης, βασιλεὺς Κυπρίων, πλούτωι διαφέρων· Σαρδανάπαλος δέ, Ἀσσυρίων βασιλεύς, ἐπ' ἀκολασίαι καὶ τρυφῆι διαβιοὺς ἐτελεύτησεν (πβ. ὅ.π. σ.λ. Σαρδαναπάλους). Ἡ σχετικὴ ἀναφορὰ στὸν Κινύρα ἐμφανίζεται συχνὰ καὶ σὲ μεταγενέστερους συγγραφεῖς (Λιβάνιος, Διογενιανός, Δίων ὁ Χρυσόστομος, κ.ἄ.).
6. ἡμιλλᾶτο αὐτῶι εἰς μουσικήν: Πβ. Εὐστ. στὸ Λ 20 καὶ αὐτὸν μὲν ἀπολωλέναι ὠιδικῶς ἁμιλλώμενον τῶι Ἀπόλλωνι ὡς οἷα μουσικῆς τεχνίτην· διὸ καὶ Κινύρης ἐκλήθη παρωνύμως τῆι κινύραι (βλ. T3.5 κἑ. καὶ T5.4 κἑ.). Ἡ μαρτυρία ἐνισχύει τὴν ἐντύπωση ὅτι ὁ Κινύρας δὲν ἦταν ἁπλῶς βασιλιὰς καὶ ἱερέας τῆς Ἀφροδίτης, μὰ καὶ ὁ πρῶτος σημαντικὸς πνευματικὸς δημιουργὸς στὴν Κύπρο (περισσότερα: ἀνωτ. σσ. 78 κἑ., μὲ περαιτέρω παραπομπὲς καὶ βιβλιογραφία).
Ἀνάλογη εἶναι καὶ ἡ περίπτωση τοῦ Μαρσύα, ποὺ προκάλεσε τὸν Ἀπόλλωνα σὲ μουσικὸ διαγωνισμό, ἡττήθηκε καὶ καταδικάστηκε σὲ θάνατο (βλ. Εἰκ. 92).
7-8. Πβ. Εὐστ. στὸ Λ 20 τὰς δὲ θυγατέρας αὐτοῦ, πεντήκοντα οὔσας, ἁλέσθαι εἰς θάλασσαν καὶ εἰς ἀλκυόνας μεταπεσεῖν (βλ. T3.8-9).
1-2. Θείαντος (...) παῖς: Ἡ ποικιλία τῶν σχετικῶν παραλλαγῶν εἶναι ἀξιοσημείωτη, καὶ δείχνει τὴν εὐρύτητα τῆς διάδοσής τους· βλ. καὶ ἀνωτ. σελ. 75 καὶ T3.2 καὶ T7.4 κἑ. – Ἡ γραφὴ βίαντος(βλ. καὶ ἀνωτ. κριτ. ὑπόμν.) ὀφείλεται προφανῶς σὲ παραφθορά.
ζάπλουτος ὤν: Ὁ Κινύρας ἔγινε παροιμιώδης γιὰ τὰ πλούτη του, ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Τυρταίου. Βλ. Τυρτ. ἀπόσπ. 12.6 West1 (1 κἑ. οὔτ' ἂν μνησαίμην οὔτ' ἐν λόγωι ἄνδρα τιθείην | οὔτε ποδῶν ἀρετῆς οὔτε παλαιμοσύνης, | οὐδ' εἰ Κυκλώπων μὲν ἔχοι μέγεθός τε βίην τε, | νικώιη δὲ θέων Θρηΐκιον Βορέην, | οὐδ' εἰ Τιθωνοῖο φυὴν χαριέστερος εἴη, | πλουτοίη δὲ Μίδεω καὶ Κινύρεω μάλιον, | οὐδ' εἰ Τανταλίδεω βασιλεύτερος εἴη, | γλῶσσαν δ' Ἀδρήστου μειλιχόγηρυν ἔχοι, | οὐδ' εἰ πᾶσαν ἔχοι δόξαν πλὴν θούριδος ἀλκῆς). Πίνδ. Νεμ. 8.18 Bowra2 (16 κἑ. σὺν θεῶι γάρ τοι φυτευθεὶς | ὄλβος ἀνθρώποισι παρμονώτερος· | ὅσπερ καὶ Κινύραν ἔβρισε πλούτωι | ποντίαι ἔν ποτε Κύπρωι· | ἵσταμαι δὴ ποσσὶ κούφοις, ἀμπνέων τε πρίν τι φάμεν. | πολλὰ γὰρ πολλᾶι λέλεκται, νεαρὰ δ' ἐξευρόντα δόμεν βασάνωι | ἐς ἔλεγχον, ἅπας κίνδυνος), πβ. καὶ Σχόλ. στὸ ἀπόσπ. (28 Drachmann3), σὺν θεῶι γὰρ φυτευθεὶς ὄλβος ἀνθρώποισι παρμονώτερος: ὁ γὰρ γνώμηι θεοῦ, φησίν, ὄλβος τοῖς ἀνθρώποις ἐμφυτευθεὶς καὶ δοθεὶς μονιμώτερός ἐστιν· ὅστις ὄλβος ἐπλούτισε καὶ εὐδαίμονα πεποίηκε τῶι πλούτωι τὸν Κινύραν ἐν Κύπρωι τῆι νήσωι (πβ. 32a καὶ 34a). Πλάτ. Νόμ. 660e (Burnet4, ἐὰν δὲ ἄρα πλουτῆι μὲν Κινύρα τε καὶ Μίδα μᾶλλον, ἦι δὲ ἄδικος, ἄθλιός τ' ἐστὶ καὶ ἀνιαρῶς ζῆι [μὲ ἀναφορὰ στὸ παραπάνω ἀπόσπ. τοῦ Τυρταίου], πβ. Κλήμ. Ἀλεξ. Παιδαγ. 3.6). P.Oxy. XV 1795.265 (ὄλβι<ο>ς ἦν ὁ Μίδας τρὶς δ' ὄλβιος ἦν̣ ὁ̣ [Κ]ι̣ν̣ύ̣ρ̣[α]ς̣. Σουίδ. σ.λ. καταγηρᾶσαι Τιθωνοῦ βαθύτερον καὶ τοῦ Κινύρου πλουσιώτερον καὶ Σαρδαναπάλου τρυφερώτερον, ὅπως τὸ τῆς παροιμίας ἐπὶ σοὶ πληρωθῆι· δὶς παῖδες οἱ γέροντες· ἐπὶ τῶν πολυχρονίων λεγόμενον. ὁ δὲ Τιθωνὸς ὑπέργηρως γενόμενος κατ' εὐχὴν εἰς τέττιγα μετέβαλε· Κινύρας δέ, ἀπόγονος Φαρνάκης, βασιλεὺς Κυπρίων, πλούτωι διαφέρων· Σαρδανάπαλος δέ, Ἀσσυρίων βασιλεύς, ἐπ' ἀκολασίαι καὶ τρυφῆι διαβιοὺς ἐτελεύτησεν (πβ. ὅ.π. σ.λ. Σαρδαναπάλους). Ἡ σχετικὴ ἀναφορὰ στὸν Κινύρα ἐμφανίζεται συχνὰ καὶ σὲ μεταγενέστερους συγγραφεῖς (Λιβάνιος, Διογενιανός, Δίων ὁ Χρυσόστομος, κ.ἄ.).
6. ἡμιλλᾶτο αὐτῶι εἰς μουσικήν: Πβ. Εὐστ. στὸ Λ 20 καὶ αὐτὸν μὲν ἀπολωλέναι ὠιδικῶς ἁμιλλώμενον τῶι Ἀπόλλωνι ὡς οἷα μουσικῆς τεχνίτην· διὸ καὶ Κινύρης ἐκλήθη παρωνύμως τῆι κινύραι (βλ. T3.5 κἑ. καὶ T5.4 κἑ.). Ἡ μαρτυρία ἐνισχύει τὴν ἐντύπωση ὅτι ὁ Κινύρας δὲν ἦταν ἁπλῶς βασιλιὰς καὶ ἱερέας τῆς Ἀφροδίτης, μὰ καὶ ὁ πρῶτος σημαντικὸς πνευματικὸς δημιουργὸς στὴν Κύπρο (περισσότερα: ἀνωτ. σσ. 78 κἑ., μὲ περαιτέρω παραπομπὲς καὶ βιβλιογραφία).
Ἀνάλογη εἶναι καὶ ἡ περίπτωση τοῦ Μαρσύα, ποὺ προκάλεσε τὸν Ἀπόλλωνα σὲ μουσικὸ διαγωνισμό, ἡττήθηκε καὶ καταδικάστηκε σὲ θάνατο (βλ. Εἰκ. 92).
7-8. Πβ. Εὐστ. στὸ Λ 20 τὰς δὲ θυγατέρας αὐτοῦ, πεντήκοντα οὔσας, ἁλέσθαι εἰς θάλασσαν καὶ εἰς ἀλκυόνας μεταπεσεῖν (βλ. T3.8-9).