T= Testimonium F= Fragmentum E= Επιγραφή / Inscription
Ἴδιον δέ τινα καὶ παρηλλαγμένον ὅλως λόγον ὁ Ἴστρος ↓ ἐν
τῆι τρισκαιδεκάτηι τῶν Ἀττικῶν ἀναφέρει περὶ Αἴθρας,
ὡς ἐνίων λεγόντων Ἀλέξανδρον μὲν τὸν Πάριν ἐν Θεσσαλίαι1
ὑπ' Ἀχιλλέως καὶ Πατρόκλου μάχηι κρατηθῆναι παρὰ τὸν
Σπερχειόν, Ἕκτορα δὲ τὴν Τροιζηνίων πόλιν λαβόντα διαρπά-
σαι καὶ τὴν Αἴθραν ἀπάγειν ἐκεῖ καταληφθεῖσαν2. ἀλλὰ τοῦτο
μὲν ἔχει πολλὴν ἀλογίαν.
Μιὰν ἰδιάζουσα καὶ ἐντελῶς διαφορετικὴν ἱστορία γιὰ τὴν Αἴθρα
ἀναφέρει ὁ Ἴστρος στὸ δέκατο τρίτο βιβλίο τῶν Ἀττικῶν,
πὼς σύμφωνα μὲ τὶς ἀφηγήσεις κάποιων ὁ Ἀλέξανδρος ὁ γνωστὸς
ὡς Πάρις στὴ Θεσσαλία νικήθηκε σὲ μάχη ἀπὸ τὸν Ἀχιλλέα καὶ τὸν
Πάτροκλο κοντὰ στὸν Σπερχειὸ ποταμό, ὁ δὲ Ἕκτορας κατέλαβε
καὶ λεηλάτησε τὴν πόλη τῶν Τροιζηνίων καὶ ἅρπαξε τὴν Αἴθρα ποὺ
τὴν εἶχαν ἀφήσει ἐκεῖ. Ἀλλὰ αὐτὴ ἡ ἀφήγηση εἶναι πολὺ παράλογη.
7. Ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο χρησιμοποιεῖται ὁ Ἴστρος ἀπὸ τὸν Πλούταρχο (βλ. καὶ ἀνωτ. Τ3 καὶ κατωτ. F26 μὲ σχόλ., ἐπίσης F52 καὶ F58) δείχνει ἄμεση γνωριμία καὶ ἐξοικείωση· ἡ ἄποψη (Jacoby1 633) ὅτι ὁλόκληρο τὸ κεφ. 34 τοῦ Θησ. εἶναι πιθανῶς ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ σχετικὸ τμῆμα τῶν Ἀττικῶν τοῦ Πάφιου συγγραφέα (ὅπως καὶ ὁ κατάλογος τοῦ κεφ. 29: ὅ.π. 635/511, συμφωνεῖ μὲ τὴ γενικὴ εἰκόνα. Τὸ γεγονός, ἐξάλλου, ὅτι τὰ σχετικὰ μὲ τὸν Θησέα (F7 περὶ Αἴθρας [στὴν ὁποία ὁ Πλούτ. στὸ Θησ. του ἀναφέρεται ἀναλυτικὰ καὶ στὰ κεφ. 3-6.2], F8, F9 πιθανῶς, F10), κατὰ τὴν πρόσθετη μαρτυρία τοῦ Ἁρποκρ. καὶ τοῦ Ἀθήν., δὲν περιορίζονταν σ' ἕνα βιβλίο (F7-9: ιγ΄, F10: ιδ΄), δείχνει πὼς ὁ Κύπριος συγγραφέας εἶχε καὶ ἐπέλεξε νὰ πεῖ πολλὰ σχετικά· τὸ ὅτι μιὰ σημαντικὴ παραλλαγὴ γιὰ τὸν ἔρωτα Θησέως – Ἀριάδνης, ποὺ διηγεῖται στὸ Θησ. ὁ Πλούτ. (κεφ. 20: κατωτ. 30 F1), προέρχεται ἀπὸ τὴν Κυπριακὴ Ἀμαθοῦντα (ὅπου καὶ τὸ ἄλσος μὲ τὸν τάφο τῆς Ἀριάδνης Ἀφροδίτης), φαίνεται νὰ μὴν εἶναι τυχαῖο· τὸ ἐκεῖ (βλ. κατωτ. 30 F1.2-3) ἴδιον δέ τινα περὶ τούτων λόγον ἐκδέδωκε Παίων ὁ Ἀμαθούσιος (Θησ. 20.3) παραβαλλόμενο πρὸς τὸ ἐδῶ ἴδιον δέ τινα καὶ παρηλλαγμένον ὅλως λόγον ὁἼστρος (...) ἀναφέρει περὶ Αἴθρας, ὡς ἐνίων λεγόντων κ.λπ. (Θησ. 34.3), σὲ συνδυασμὸ καὶ μὲ τὴν ὅλη θέση τοῦ Ἴστρου στὸν Πλούταρχο, οὐδόλως ἀποκλείεται νὰ ὑποδηλώνει ὅτι πηγὴ τοῦ τελευταίου γιὰ τὸν Ἀμαθούσιο μυθογράφο εἶναι ὁ Πάφιος Ἴστρος. (Γιὰ τὴν Αἴθρα βλ. ΕλλΜ2 3. 39 κἑ. [κ.ἀ., βλ. 366 σ.λ.], μὲ εἰκ. 17, 18, 33· γιὰ τοὺς παλαιότερους βασιλιάδες τῆς Ἀττικῆς καὶ τοὺς σχετικοὺς μύθους ὅ.π. 15 κἑ. μὲ παραπομπὲς στὶς πηγές, καὶ 358 γιὰ σύντομο βιβλιογραφικὸ σημείωμα· βλ. ἐπίσης Kearns AttH3 143, καὶ Gardiner GASF4 245 κἑ. γιὰ τὰ Θήσεια καὶ τὴ σχέση τους μὲ τὰ Ὀσχοφόρια [βλ. κατωτ.] καὶ τὰ Πυανέψια.)
7. Ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο χρησιμοποιεῖται ὁ Ἴστρος ἀπὸ τὸν Πλούταρχο (βλ. καὶ ἀνωτ. Τ3 καὶ κατωτ. F26 μὲ σχόλ., ἐπίσης F52 καὶ F58) δείχνει ἄμεση γνωριμία καὶ ἐξοικείωση· ἡ ἄποψη (Jacoby1 633) ὅτι ὁλόκληρο τὸ κεφ. 34 τοῦ Θησ. εἶναι πιθανῶς ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ σχετικὸ τμῆμα τῶν Ἀττικῶν τοῦ Πάφιου συγγραφέα (ὅπως καὶ ὁ κατάλογος τοῦ κεφ. 29: ὅ.π. 635/511, συμφωνεῖ μὲ τὴ γενικὴ εἰκόνα. Τὸ γεγονός, ἐξάλλου, ὅτι τὰ σχετικὰ μὲ τὸν Θησέα (F7 περὶ Αἴθρας [στὴν ὁποία ὁ Πλούτ. στὸ Θησ. του ἀναφέρεται ἀναλυτικὰ καὶ στὰ κεφ. 3-6.2], F8, F9 πιθανῶς, F10), κατὰ τὴν πρόσθετη μαρτυρία τοῦ Ἁρποκρ. καὶ τοῦ Ἀθήν., δὲν περιορίζονταν σ' ἕνα βιβλίο (F7-9: ιγ΄, F10: ιδ΄), δείχνει πὼς ὁ Κύπριος συγγραφέας εἶχε καὶ ἐπέλεξε νὰ πεῖ πολλὰ σχετικά· τὸ ὅτι μιὰ σημαντικὴ παραλλαγὴ γιὰ τὸν ἔρωτα Θησέως – Ἀριάδνης, ποὺ διηγεῖται στὸ Θησ. ὁ Πλούτ. (κεφ. 20: κατωτ. 30 F1), προέρχεται ἀπὸ τὴν Κυπριακὴ Ἀμαθοῦντα (ὅπου καὶ τὸ ἄλσος μὲ τὸν τάφο τῆς Ἀριάδνης Ἀφροδίτης), φαίνεται νὰ μὴν εἶναι τυχαῖο· τὸ ἐκεῖ (βλ. κατωτ. 30 F1.2-3) ἴδιον δέ τινα περὶ τούτων λόγον ἐκδέδωκε Παίων ὁ Ἀμαθούσιος (Θησ. 20.3) παραβαλλόμενο πρὸς τὸ ἐδῶ ἴδιον δέ τινα καὶ παρηλλαγμένον ὅλως λόγον ὁἼστρος (...) ἀναφέρει περὶ Αἴθρας, ὡς ἐνίων λεγόντων κ.λπ. (Θησ. 34.3), σὲ συνδυασμὸ καὶ μὲ τὴν ὅλη θέση τοῦ Ἴστρου στὸν Πλούταρχο, οὐδόλως ἀποκλείεται νὰ ὑποδηλώνει ὅτι πηγὴ τοῦ τελευταίου γιὰ τὸν Ἀμαθούσιο μυθογράφο εἶναι ὁ Πάφιος Ἴστρος. (Γιὰ τὴν Αἴθρα βλ. ΕλλΜ2 3. 39 κἑ. [κ.ἀ., βλ. 366 σ.λ.], μὲ εἰκ. 17, 18, 33· γιὰ τοὺς παλαιότερους βασιλιάδες τῆς Ἀττικῆς καὶ τοὺς σχετικοὺς μύθους ὅ.π. 15 κἑ. μὲ παραπομπὲς στὶς πηγές, καὶ 358 γιὰ σύντομο βιβλιογραφικὸ σημείωμα· βλ. ἐπίσης Kearns AttH3 143, καὶ Gardiner GASF4 245 κἑ. γιὰ τὰ Θήσεια καὶ τὴ σχέση τους μὲ τὰ Ὀσχοφόρια [βλ. κατωτ.] καὶ τὰ Πυανέψια.)