You are here

Home › 4. ΙΑΤΡΙΚΗ › ΚΕΙΜΕΝΟ-ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ- ΣΧΟΛΙΑ › α. ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ Ο ΚΙΤΙΕΥΣ › Π1.1 old

3

Please add a search word

T= Testimonium  F= Fragmentum  E=  Επιγραφή / Inscription

3

3    Πρῶτον μὲν οὖν ἐμβολῆς τρόπον τοιοῦτόν τινα γινόμενον

ὑπογέγραφεν, ἐάν τε καὶ ἐπὶ τῶν συνήθως ἐξαρθρούντων ἐάν

τε καὶ ἐπὶ τῶν πρώτως τοῦτο παθόντων ἰατροῦ χρεία τις ἦι·

δεύτερον δὲ τοῦτον κατακεχώρικεν (IV 82.11 L.)· ἔστιν1 δὲ ἐμ-

  βολὴ{ς}2 ὤμου καὶ ἐς τὸ ὀπίσω ὑπερβάλλοντα τὸν πῆχυν ἐπὶ

τὴν ῥάχιν3, ἔπειτα τῆι μὲν ἑτέρηι χειρὶ ἀνακλᾶν ἐς τὸ ἄνω τοῦ

ἀγκῶνος4 ἐχόμενον, τῆι δ' ἑτέρηι παρὰ τὸ ἄρθρον ὄπισθεν ἐ-

ρείδειν. ἐφ' ἑκατέρων δὲ τῶν προκειμένων καταρτισμῶν ἐφέ-

στακεν, ὅτι κατάτασιν οὐδ' ἡντινοῦν5 ἔχοντές τινων6 ἐξαρθρή-

σεων κρατοῦσιν, ἐπεί γε ἐν τοῖς Περὶ ἀγμῶν τοῦ κατὰ φύσιν

ἔχεσθαι διείληφεν7 τὴν ἐπὶ τῶν τοιούτων γινομένην εἰς τὸ ἰθὺ8

τάσιν. ἐναρχόμενος δὲ τοῦ βιβλίου οὕτως διασεσάφηκεν (ΙΙΙ

412.1 L.)· τῶν ἐκπτωσίων9 τε καὶ κατηγμάτων10 ὡς ἰθύτατα11 τὰς12

κατατάσιας13 ποιεῖσθαι14 ↓· αὕτη15 γὰρ ἡ δικαιοτάτη φύσις. οὐ μὴν

ἀλλά ποτε |3 τεθεωρηκὼς ἐπὶ τῶν ῥηϊδίως16 ↓ δυναμένων ὦμον17

ἀποκαθίστασθαι τὴν ἔνθεσιν χωρὶς κατατάσεως ὃν τρόπον

προδιηρίθμηται γεγενημένην, οὕτως ταῖς προκειμέναις ἐμβο-

λαῖς ἐν τῶι Περὶ ἄρθρων ἐπήνεγκεν (IV 82.14 L.)· αὕτη ἡ ἐμβο- ↓

λὴ καὶ ἡ πρόσθεν εἰρημένη, οὐ κατὰ18 φύσιν ἐοῦσαι, ὅμως ἀμφι-

σφάλλουσαι19 τὸ ἄρθρον ἀναγκάζουσιν ἐμπίπτειν.

  1. 3 4 ἔστιν (sec. L, et v.l. H.) KK.: ἔστι (sec. H. [codd. pler.], ἐστὶ scr. Li.) Di. Sch.↑
  2. 4-5 ἐμβολῆς L (cf. cod. E H. περὶ ἐμβολῆς ὤμου); corr. M (sec. H.)↑
  3. 6 ραχην L ‖↑
  4. ἀνακλανέσθω ἄνω τοῦ ἀγκόνος L; sec. H. (ubi autem v.l. εἰς pro ἐς) corr. M, it. edd.↑
  5. 9 οὐδ' ἡντινοῦν scripsimus: οὐδ' ἥντιν' οὖν Sch. KK.; οὐδηντινοῦν Di. ‖↑
  6. ἔχοντές τινων KK.: ἔχον­τες τινῶν Sch.; ἔχοντες, τινῶν Di.↑
  7. 11 διείληφε (pro διείληφεν) Di. ‖↑
  8. ἰθὺ KK. (cf. infra 13 ἰθύτατα); ειθυ L: εὐθὺ Di. Sch.↑
  9. 13 ἐκπτωσίων edd. (et H. plur., edd.; v.l. ἐκπτώσιων); εκπτοσιων L: ἐκπτώσεων H. v.l. (ἐκπτωσέων Bosq.) ‖↑
  10. κατηγμάτων sec. L et H. (codd., Li. Kw.) edd.: καταγμάτων H. edd. Chart. Wi. ‖↑
  11. ἰθύτατα sec. H. plur. (Bosq. Kw. Wi.) edd.; ηθυτατα L: ἰθυτάτας H. v.l. (it. Li.)↑
  12. 13-14 τὰς κατ. ποι. sec. L et H. plur. (it. Li. Wi.) edd.: ποι. τὰς κατατ. H. v.l. (it. Kw.)↑
  13. 14 κατατάσιας sec. L et H. plur. (it. edd.) edd.: καταστάσιας (et -σηας) H. v.l. ‖↑
  14. ποιεῖσθαι sec. L (et H. edd. Kw. [adnot. "ποιέεσθαι ut solent codd."], Wi.) edd.: ποιέεσθαι H. codd. (it. Li.) ‖ ↑
  15. αὕτη sec. L et H. plur. (Bosq., Li. [adnot. "αὕτη BDKLMN, Bosq. – αὐτὴ vulg."], Kw. [adnot. "αυτη B, ῞ add. B2, αὐτὴ M"], Wi.) edd.: αὐτὴ H. v.l.↑
  16. 15 ρηιδίως L, it. KK.: ῥᾳδίως Di. Sch. ‖↑
  17. "f. ὤμων" adnot. Sch.↑
  18. 19 ὅκως v.l. H.↑
  19. 19-20 ἀμφισβάλλουσα et -αι, ἀμφιβάλλουσα et -αι vv.ll. H.↑
3

3    Πρῶτον μὲν λοιπὸν τρόπο ἀνάταξης, ποὺ γίνεται κάπως ἔτσι,

ἔχει περιγράψει, καὶ ὅταν πρόκειται γι' αὐτοὺς ποὺ παθαίνουν συ-

χνὰ ἐξάρθρωση καὶ ὅταν ὑπάρχει χρεία γιατροῦ γι' αὐτοὺς ποὺ

παθαίνουν τοῦτο γιὰ πρώτη φορά· δεύτερον δὲ ἔχει καταχωρίσει

αὐτὸν τὸν τρόπο: Ἐκτελεῖται δὲ ἀνάταξη ὤμου καὶ ὅταν φέρνοντας

κανεὶς πρὸς τὸ πίσω μέρος τὸν πῆχυ (τοῦ πάσχοντος) πάνω στὴ

ράχη του, ὕστερα μὲ τὸ ἕνα του χέρι τὸν λυγίζει κρατώντας τὸ πάνω

μέρος τοῦ ἀγκώνα, ἐνῶ μὲ τὸ ἄλλο χέρι του στηρίζεται πρὸς τὰ πίσω

κοντὰ στὴν ἄρθρωση. Καὶ γιὰ τὶς δύο δὲ προκείμενες μεθόδους

ἀνάταξης γίνεται ἀντιληπτὸ ὅτι, ἂν καὶ δὲν συμπεριλαμβάνουν κα-

νένα τέντωμα, κυριαρχοῦν σὲ ὁρισμένα ἐξαρθρήματα, ἐνῶ βέβαια

στὸ Περὶ ἀγμῶν («Περὶ καταγμάτων») ἔχει ἐξηγήσει ὅτι σὲ τέτοιες

περιπτώσεις ἡ ἕλξη σὲ εὐθεία κατεύθυνση εἶναι σύμφωνη μὲ τὸ φυ-

σιολογικό. Ἀρχίζοντας δὲ τὸ βιβλίο ἔχει διασαφηνίσει ὡς ἑξῆς: Νὰ

γίνονται οἱ ἕλξεις στὶς περιπτώσεις ἐξαρθρημάτων καὶ καταγμάτων

σὲ ὅσο τὸ δυνατὸν εὐθεία κατεύθυνση· γιατὶ αὐτὸ εἶναι ποὺ ἀντα-

ποκρίνεται πιὸ πολὺ στὶς φυσικὲς καταστάσεις. Ἔχοντας ὅμως κά-

ποτε παρατηρήσει ἐκείνους ποὺ εὔκολα μποροῦν νὰ ἀνατάξουν τὸν

ὦμο χωρὶς τέντωμα, μὲ τὸν τρόπο ποὺ ἔχει προηγουμένως περιγρά-

ψει, πρόσθεσε τὰ ἑξῆς στὶς προκείμενες μεθόδους ἀνάταξης στὸ

Περί ἄρθρων: Ἡ ἀνάταξη αὐτὴ καὶ ἡ προηγούμενη, ἂν καὶ δὲν εἶναι

φυσικές, ὅμως προκαλώντας περιστροφὴ τῆς ἄρθρωσης τὴν ἀνα-

γκάζουν νὰ ἀναταχθεῖ (νὰ ἐπανέλθει στὴ θέση της).

Σχόλια: 

3.4-8: Βλ. καὶ Γαλην. Εἰς Ἱππ. Π. ἄρθρ. XVIII1.2 κἑ. (μὲ γραφὲς ἔστι, ἐς τοὐπίσω, ἐνερείδειν).

14. ποιεῖσθαι: γραφὴ τοῦ L, υἱοθετούμενη ἀπὸ τοὺς Schöne1 καὶ KK.2, καὶ στὶς ἐκδόσεις τοῦ Π. ἀγμ. τοῦ Ἱπποκράτη ἀπὸ τοὺς Kw.3 (μὲ τὴ σημ. «ποιέεσθαι ut solent codd.») καὶ Wi.1, ἐνῶ ὁ Li.4 γράφει ποιέεσθαι· ποιέεσθαι γράφει καὶ ὁ Dietz5 στὴν ἔκδοσή του τοῦ Ἀπολλώνιου. Καὶ σ' αὐτὴ τὴν περίπτωση εἶναι ἀδύνατο νὰ καταλήξει κανεὶς σὲ βέβαιη ἐπιλογή· πβ. κατωτ. σχόλ. σ.λ. ῥηϊδίως.

15. ῥηϊδίως: σὲ σχόλιο τοῦ Ἀπολλώνιου, μόνον ἐδῶ· ἀλλοῦ σὲ χωρία τοῦ Ἱπποκράτη: 1.12.3 καὶ 3.12.5 εἰς / ἐς τὸ ῥηϊδίως (βλ. καὶ ἀνωτ. σχόλ. σ.στ. 2.3-4, περὶ τῶν εἰς / ἐς), 3.8.15-16 ῥηΐδιον (= ῥηϊδίως) δὲ ἁρμόσει, 3.4.25 ῥηϊδίου πράγματος. Στὰ σχόλια τοῦ Ἀπολλώνιου χρησιμοποιεῖται συχνά, ὅπως εἶναι εὐνόητο, τὸ ῥᾳδίως (ἀνωτ. 2.16, καὶ κατωτ. 11.8, 12.8, 14.2, 2.2.26, 3.11.43 καὶ 13.4, μὲ τὰ σχετικὰ σχόλια), καὶ τὸ ῥᾴδιον (σὲ ἀπρόσ. σύντ.: 2.7.9 καὶ 3.13.8)· πβ. 1.12.24 ὅπου ὁ L δίνει τὴ γραφὴ ραδιον σὲ κείμενο τοῦ Ἱπποκράτη ἐκ παραφθορᾶς ἀπὸ τὸ ῥᾶιον (ῥᾷον). Πβ. τὸ ἀνωτ. ποιεῖσθαι (ἀντὶ ποιέεσθαι, ἴσως), σὲ κείμενο τοῦ Ἱπποκράτη. Νὰ σημειωθεῖ ἡ συνύπαρξη τοῦ εἰς (ἀντὶ τοῦ ἐς) καὶ τοῦ ῥηϊδίως στὴν ἴδια φράση (σὲ χωρία τοῦ Ἱπποκράτη).

18-20. Βλ. καὶ Γαλην. ὅ.π. XVIII1 328.7 κἑ., μὲ γραφὴ ἀμφιβάλλουσαι (καὶ διάφ. γρ. Ἱπποκράτη: βλ. ἀνωτ. κριτ. ὑπόμν.) καὶ μὲ τὸ σχόλιο: Οὐ κατὰ φύσιν αὐτὰς εἶπε διὰ τὸ μὴ κατ' εὐθείας γραμμὰς γίνεσθαι τὴν κίνησιν τῷ ἄρθρῳ, κατὰ περικύλισιν δὲ μᾶλλον (...). κίνδυνος δὲ ἐν τῷδε γίνεται τῆς περιθραύσεως τῶν ἐξοχῶν. τὸ δὲ ἀναγκάζουσι προσέθηκε, τὸ βίαιον αὐτῶν ἐνδεικνύμενος.

  1. Schöne, H. (1896), Apollonius von Kitium: Illustrierter Kommentar zu der hippokrateischen Schrift Περὶ ἄρθρων, Leipzig.a↑ b↑
  2. Kollesch, J. & Kudlien F. (1965), Apollonii Citiensis in Hippocratis De articulis commentarius, Vol. XI.1.1, CMG Berlin.↑
  3. Kühlewein, H. (1895), Hippocratis Opera (quae feruntur omnia), Vol. I, Leipzig.↑
  4. Littré, É. (1839-1861), Oeuvres complètes d'Hippocrate, Paris.↑
  5. Dietz, F. R. (1834), Apollonii Citiensis, Stephani, Palladii, Theophili, Meletii, Damascii, Ioannis, aliorum Scholia in Hippocratem et Galenum, Vols. I-II, Königsberg.↑