14 Αὐτὰ εἶναι ὅσα γενικὰ διασαφηνίζει ὁ Ἱπποκράτης σχετικὰ μὲ
τὴν ἀνάταξη ὤμου καὶ τὰ ὁποῖα μποροῦν εὔκολα νὰ συγκρατήσουν
ὅσοι συχνάζουν στὴν παλαίστρα. Εἶναι ἀνάγκη, λοιπόν, καὶ σὲ σένα
νὰ εἶναι γνωστὰ ὅσα συμβαίνουν. Ἂν ὅμως θέλεις νὰ ἀποκτήσεις
μιὰν ἰδέα καὶ γιὰ τὴν ἀνάταξη τῶν λοιπῶν ἀρθρώσεων, μὲ ποιόν
τρόπο πρέπει νὰ πραγματοποιεῖται κατὰ τὸν ἰατρό (τὸν Ἱπποκρά-
τη), καὶ σπεύδεις νὰ γνωρίσεις τὸ ὄργανο ποὺ ἐκεῖνος πρῶτος ἐφηῦ-
ρε γι' αὐτὸν τὸν σκοπό, ἀφοῦ γραφοῦν αὐτὰ μὲ τὴ μεγαλύτερη δυ-
νατὴ ἀκρίβεια, θὰ σοῦ δοθοῦν.
14.2. διασαφεῖ<ται>: διασαφει L, υἱοθετούμενο ἀπὸ τὸν Di.1 (διασαφεῖ, τύπος ἐμφανιζόμενος συχνὰ στὸν Ἀπολλώνιο [ἀνωτ. 2.5, 4.19, 7.10, 13.2, καὶ κατωτ. 2.3.1-2 καὶ 24, κ.ἀ.], κυρίως στὴ φράση οὕτως διασαφεῖ, μὲ ὑποκ. τὸ Ἱπποκράτης –κατὰ κανόνα παραλειπόμενο ὡς εὐκόλως ἐννοούμενο– ἢ τὸ αὐτὸς: πβ. κατωτ. 3.24.3), προφανῶς (;) μὲ τὴ σκέψη ὅτι ὑποκ. εἶναι καὶ ἐδῶ τὸ Ἱπποκράτης (ἢ τὸ αὐτὸς). Τὸ προηγούμενο ὅμως παρ' Ἱπποκράτει (καὶ στὶς τρεῖς ἐκδ., -η L) καθιστᾶ κατ' ἀνάγκη ὑποκ. τοῦ ρήμ. τὸ ὅσα (μόνο διόρθωση τοῦ παρ' ιπποκρατη τοῦ L σὲ {παρ} Ἱπποκράτη{ς} θὰ ἐπέτρεπε ἐδῶ τὴν υἱοθέτηση τῆς γραφῆς τοῦ L: διασαφεῖ)· ὁ δὲ παθητ. τύπος τοῦ ρήματος ἀπαντᾶ καὶ ἀνωτ. 10.18-19: τὴν δὲ τούτου καταγραφὴν παρήσομαι διὰ τὸ καὶ ἐν τοῖς προεκκειμένοις διασαφεῖσθαι (δηλ. αὐτήν: ὑποκ.) καὶ κατωτ. 3.12.42 σαφῶς γε οὖν ἐν τοῖς αὐτοῖς οὕτως διασαφεῖται (δηλ. τοῦτο: ὑποκ.). Ὀρθῶς, κατὰ ταῦτα, οἱ Sch.2 καὶ KK.3 γράφουν διασαφεῖ<ται>.
3. ἐν παλαίστραι διατριβόντων: βλ. καὶ ἀνωτ. 1.13-14 καὶ 7.4-6. Γιὰ τὴν παλαίστραν, ὅπου συμβαίνουν συχνὰ ἐξαρθρήματα καὶ κατάγματα καὶ ἄλλα ἀτυχήματα (λόγω τῶν βίαιων λαβῶν στὴν πάλη καὶ τῆς πιὸ σκληρῆς σὲ σχέση μὲ σήμερα τεχνικῆς, βλ. καὶ Ἡσύχ. σ.λ. Κυπρία πάλη· ἣν ἔνιοι πάμμαχον καλοῦσιν, οἱ δὲ ἀγροῖκον καὶ ἀπάλαιστρον· διὰ τὸ τοὺς ἐν Κύπρῳ ἀτέχνως παλαίειν [περισσότερα: Ἀ. Βοσκοῦ ΚυΣΠΑγΑ4], κ.ἄ.), κάνουν ἰδιαίτερο λόγο τόσο ὁ Γαληνὸς ὅσο καὶ ἄλλοι ἰατρικοὶ συγγραφεῖς. Ἀξιοσημείωτο εἶναι, σὺν τοῖς ἄλλοις, τὸ χωρίο μὲ τὸ ὁποῖο κλείνει τὸ Π. γυμνασ. ἔργο του ὁ Γαληνός, μὲ συνοπτικὴ ἀναφορὰ στοὺς κινδύνους γιὰ τοὺς ἀθλουμένους καὶ δὴ τοὺς ἐκ τῆς παλαίστρας (V 909.12-910.16): Τὸ δ' ὑπόλοιπον τοῦ λόγου περαινέσθω. βούλομαι γὰρ ἐφ' οἷς εἶπον ἀγαθοῖς προσεῖναι τῷδε τῷ γυμνασίῳ μήδ' <οἵων τε καὶ> ὅσων ἐκτός ἐστι κινδύνων παραλιπεῖν. οἷς τὰ πλεῖστα τῶν ἄλλων περιπίπτει. δρόμοι μὲν γὰρ ὠκεῖς πολλοὺς ἤδη διέφθειραν, ἀγγεῖον ἐπίκαιρον ῥήξαντες. οὕτω δὲ καὶ φωναὶ μεγάλαι θ' ἅμα καὶ σφοδραὶ καθ' ἕνα χρόνον ἀθρόως ἐκφωνηθεῖσαι μεγίστων κακῶν οὐκ ὀλίγοις αἴτιαι <κατέστησαν. καὶ μέντοι> καὶ ἱππασίαι σύντονοι τῶν τε κατὰ νεφροὺς ἔρρηξάν τι καὶ τῶν κατὰ θώρακα πολλάκις ἔβλαψαν, ἔστι δ' ὅτε καὶ τοὺς σπερματικοὺς πόρους, ἵνα τὰ τῶν ἵππων ἁμαρτήματα παραλείπω, δι' ἅ γε πολλάκις ἐκπεσόντες τῆς ἕδρας οἱ ἱππεῖς παραχρῆμα διεφθάρησαν. οὕτω δὲ καὶ τὸ ἅλμα καὶ ὁ δίσκος καὶ τὰ διὰ τοῦ σκάπτειν γυμνάσια <πολλοῖς μελῶν τι διέστρεψε γυμνασθεῖσιν.> τοὺς δ' ἐκ τῆς παλαίστρας τί δεῖ καὶ λέγειν, ὡς ἅπαντες λελώβηνται τῶν Ὁμηρικῶν Λιτῶν οὐδὲν μεῖον; ὡς γὰρ ἐκείνας φησὶν ὁ ποιητὴς «χωλάς τε ῥυσάς τε παραβλῶπάς τ' ὀφθαλμώ», οὕτω τοὺς ἐκ τῆς παλαίστρας ἴδοις ἂν ἢ χωλοὺς ἢ διεστραμμένους ἢ τεθλασμένους ἢ πάντως γέ τι μέρος πεπηρωμένους. εἰ δὴ πρὸς οἷς εἶπον ἀγαθοῖς ἔτι καὶ τοῦθ' ὑπάρχει τοῖς διὰ τῆς σμικρᾶς σφαίρας γυμνασίοις, ὡς μηδὲ κινδύνῳ πελάζειν, ἁπάντων ἂν εἴη πρὸς ὠφέλειαν ἄριστα παρεσκευασμένα.
3-8. ἀναγκαῖον οὖν καὶ σοὶ (...) δοθήσεταί σοι: ἐννοεῖ προφανῶς τὸν Πτολεμαῖον τὸν βασιλέα τῆς Κύπρου (βλ. ἀνωτ. σχόλ. σ.στ. 1.1, σ.λ. βασιλεῦ Πτολεμαῖε), στὸν ὁποῖο ἀπευθύνεται τὸ προκείμενο ἔργο τοῦ Ἀπολλωνίου τοῦ Κιτιέως.