[ ] ποὺ ἔχουν τὸν ἴδιο τὸν τῆς ὑποθέ-
[σεως ] μὲ τὸ πρῶτο (βιβλίο;) ὣς τὴ Βεβρυκία
[ ] (παίρνει τοὺς) Ἀργοναῦτες (...).
[ ] Ἀλλὰ ὁ Κουριεὺς βέβαια (...)
[ ] ἀφοῦ δημιούργησε πραγματεία (...)
[ στ]ὸ Ἴλιον ὁδηγώντας αὐτούς, σύμφωνα μὲ
[ ] στὸν Διονύσιο, τὴν Ἡσιόνη τὴν κόρη τοῦ Λαο-
[μέδοντος ] ἐκτεθειμένη στὸ κῆτος, ὅταν εἶδε (...)
[ ] αὐτῆς μαζὶ μὲ τὸν Τελαμώνα (...)
[ ] σὲ στίχους, ἀφοῦ οἰκονόμησε τὰ πάντα (...)
[ ] τὸν Ἀπολλώνιο (ποὺ τὸν) ἀκολουθεῖ (...)
[ ] καὶ πραγματικὰ κάπως σύντομος(-η) καὶ ὄχι
[ ] (...) τονίζοντας μὲ τὶς παρεκβάσεις
[ ] (...) Ὁμηρικώτερο(-α) ἱστορί-
[ ἀνα]γκαία τὴν οἰκονομία κάπως (...)
[ ] ἀντίθετα ἔχει μακρότε-
[ρ- ] ἀφοῦ κάνει παρέκβαση μέχρι τουλάχιστον (...)
[ ] μὲ (σὲ) συνεχεῖς (-ῆ) καὶ πολύστιχους (-α) (...)
[ ] αὐτοῦ ἑκατὸ στίχων (...)
[ ] (...)κατὰ τὸν (στὸν) (...)
[ ] ἀφοῦ ἀνέφερε τὸν Πελία (...)
[ τὸν προ] κείμενο μύθο διεξέρχεται (...)
[ ] κάνει τὴν Ἀθηνᾶ (...)
[ ] ἰσχυρίζεται ὅτι ἡ Ἀφροδίτη (μὲ) τὸν Αἰήτη
[ ] [σ]τοὺς μνηστῆρες τῆς Μήδειας αὐ-
[ ] (...) ἀφοῦ λυπήθηκε πάλι παρ-
[ τὴ] θεὰ ποὺ ἦταν διατεθειμένη ἐχθρικὰ
[ ] εἶχε κάνει ἀκόλαστες
[τὶς ἀπογόνους τοῦ Ἡλί]ου γιὰ τὴ μοιχεία τοῦ Ἄρη
[ τὴν Πασιφά]η καὶ τὴ Φαίδρα, καὶ ἀκόμα τὴν Ἀρι-
[άδνη α]ὐτὲς ἀκατανίκητη ἐπιθυ-
[μία νὰ ἔχουν (...) ἐκ]στρατεία (-εῖες), ὥστε νὰ φαίνεται (-ονται)
[ ] καὶ ἔμμετρους ἀφοῦ καταχώρισε (...)
[ ] (...) τὸν Ἀπολλώνιο / ὅτι ὁ Ἀπολλώνιος (...)
[ ] (...) πρέπει νὰ ἀποδεχθοῦμε (...)
[ ] (...) τὰ ποιήματα ἄλλοι (...)
[ ] γιατὶ λίγα μέρη εἶναι καλογραμμένα
[ ] αὐτὸν (ὅτι αὐτὸς) πρὸς τὴν ἀνάγνω-
[ση στὸ τρ]ίτο πρὸς τὸν (ἐναντίον τοῦ) Καλλισθένη
[ ] γραμμένων βιβλίων (...).
1 κἑ. Τὸ παπυρικὸ αὐτὸ ἀπόσπασμα ἀνήκει πιθανῶς σὲ ἕνα ὑπόμνημα ἢ μίαν πραγματείαν σχετικὰ μὲ τὴν ἱστορία τῶν Ἀργοναυτῶν. Συζητοῦνται ἀρκετὰ ἐπεισόδια ἀπὸ τὴν ἱστορία, ποὺ δὲν τὰ βρίσκουμε στὸν Ἀπολλώνιο τὸν Ρόδιο, ὅπως ἡ διάσωση τῆς Ἡσιόνης ἀπὸ τὸν Ἡρακλῆ (βλ. ΕλλΜ Δ΄1 89-91), ἡ ἐπέμβαση τῆς Ἀφροδίτης στὸν Αἰήτη (ὅ.π. Δ΄ 157 κἑ., κυρίως 158 καὶ 160), καὶ πιθανῶς ἄλλο ἕνα, τὸ ὁποῖο ὅμως δὲν ἀποκρυπτογραφεῖται ἐπαρκῶς μὲ τὰ ὑπάρχοντα στοιχεῖα (στ. 26-31), σχετικὸ ἴσως μὲ τὴ μοιχεία Ἀφροδίτης – Ἄρη καὶ τὶς συνέπειες τῆς ἐπίδρασης τῆς θεᾶς σ' ὅσους δὲν συμπαθοῦσε ἢ τῆς εἶχαν κάνει κακό.
Μολονότι μνημονεύονται τόσο ὁ Διονύσιος Σκυτοβραχίων (στ. 5-8) ὅσο καὶ ὁ Ἀπολλώνιος, κανεὶς ἀπ' τοὺς δύο δὲν πρέπει νὰ ἀποτελεῖ τὸ κύριο θέμα. Οἱ στίχοι 9-17 πραγματεύονται τὴν οἰκονομίαν κάποιου ἔργου σχετικοῦ μὲ τοὺς Ἀργοναῦτες καὶ ἴσως ὑποφώσκει κάποια σύγκριση μεταξὺ δύο ἔργων.
Ἀκρωτηριασμένο στὸ ἀριστερὸ μέρος καὶ παρεφθαρμένο σὲ ἄλλα σημεῖα, παρέχει σοβαρὲς δυσκολίες ἀνάγνωσης καὶ κριτικῆς. Χάριν πληρότητος τῆς μεταφράσεως ἔγιναν ἐπιλεκτικὰ δεκτὲς ὁρισμένες διορθώσεις καὶ ἀναγνώσεις, ὅπως τὶς παραθέτει ὁ J. Rusten (κατὰ κύριο λόγο) στὴν κύρια ἔκδοση τοῦ παπύρου.
1-2. ὑποθέ[σεως]: Ἀφοῦ συζητεῖται ἡ οἰκονομία ἑνὸς ἢ περισσοτέρων ἔργων, εἶναι εὔλογο νὰ προηγεῖται μιὰ ἀναφορὰ στὴν ὑπόθεση, στὸ περιεχόμενο.
2. διὰ τοῦ πρώτου: Σκοτεινὴ ἀναφορά· ὁ Parsons2 προτείνει νὰ θεωρηθεῖ ὅτι μνημονεύεται ἡ ὕλη τοῦ πρώτου βιβλίου τοῦ Ἀπολλωνίου, ποὺ πηγαίνει τοὺς Ἀργοναῦτες ὣς τὴ Βεβρυκία.
2-3. Βεβ̣ρ̣υ̣[κίας]: Μέρος μόνο τῆς χώρας τῶν Βεβρύκων στὴν Ἑλλησποντιακὴ ἀκτὴ τῆς Μυσίας. Πῆρε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὸν ἥρωα Βέβρυκα ἢ ἀπὸ τὴ Δαναΐδα Βεβρύκη, ποὺ κατέφυγε ἐκεῖ μὲ τὸν σύζυγό της Ἱππόλυτο. Κατὰ τὸν μύθο, ὁ βασιλιάς της Ἄμυκος σκοτώθηκε σὲ ἀγώνα πυγμαχίας ἀπὸ τὸν Πολυδεύκη στὴ διάρκεια τῆς Ἀργοναυτικῆς ἐκστρατείας.
3. ὅ γε Κουρ̣ι̣ε̣ὺ̣ς̣: Ἔτσι διαβάζει πρῶτος ὁ Parsons2. Γίνεται λοιπὸν σαφὴς ἀναφορὰ στὰ Ἀργοναυτικὰ τοῦ Κλέωνος τοῦ Κουριέως. Φαίνεται ὅτι ὁ Κλέων καὶ τὸ ἔργο του χρησιμοποιοῦνται ἀπὸ τὸν συντάκτη τῆς πραγματείας μας ὡς μέσο σύγκρισης, ὅπως καὶ ὁ Διονύσιος, μὲ ἕναν γνωστότερο συγγραφέα. Πρόκειται γιὰ τὸν γνωστὸ ἀπὸ τὰ σχόλια στὸν Ἀπολλώνιο Κλέωνα, πιθανῶς γιὰ τὸν ἴδιο μὲ τὸν «ἐλεγοποιὸ» Κλέωνα (βλ. κατωτ. F5).
4. πραγματείαν: βλ. ἀναλυτικὰ ΑΚυΓ43 σχόλ. στὸ 31 Π1.Tit. καὶ –γιὰ τὴν ἐδῶ περίπτωση– ἀνωτ. 148 κἑ. μὲ σημ. (κυρίως 116 καὶ 131), ὅπου καὶ περαιτέρω παραπομπὲς καὶ βιβλιογραφία.
5. εἰς τ]ὸ̣ Ἴλιον αὐτοὺς ἀγαγών: πιθανῶς ὁ Ἡρακλῆς ἢ ὁ Ἰάσων, ποὺ ὁδήγησαν τοὺς Ἀργοναῦτες στὴν Τροία, γιὰ νὰ σκοτώσουν τὸν Λαομέδοντα. Φαίνεται ἀπίθανο νὰ ἀναφέρεται σὲ ἕνα ποιητὴ ποὺ δίνει τέτοια τροπὴ στὴν πλοκὴ τοῦ ἔργου του. Προφανῶς μνημονεύεται ἡ ἀναφορὰ τοῦ ἐπεισοδίου ἀπὸ τὸν Διονύσιο Σκυτοβραχίονα.
5-8. Ἀναφορὰ στὰ Ἀργοναυτικὰ τοῦ Διονυσίου Σκυτοβραχίονος (γιὰ τὸν ὁποῖο βλ. ἀνωτ. 148 κἑ. μὲ σημ. 118). Εἶναι τὸ ἀρχαιότερο ἀνάλογο ἔργο ποὺ περιλαμβάνει τὴ διάσωση τῆς Ἡσιόνης ἀπὸ τὸν Ἡρακλῆ καὶ τὸν Τελαμώνα.
9-17. Τὸ λεξιλόγιο αὐτοῦ τοῦ τμήματος ὑποδηλώνει ἔντονα ὅτι γίνεται συζήτηση γιὰ τὴν οἰκονομίαν (στ. 14) ἑνὸς ἔργου. Ἀνάλογες λέξεις ἢ φράσεις ἔχουμε στὸν πρόλογο τῶν Αἰτίων τοῦ Καλλιμάχου, στὸν Πολύβιο (38.5-6), στὰ σχόλια τοῦ Διονυσίου τοῦ Ἁλικαρνασσέως γιὰ τὴν οἰκονομία τοῦ ἔργου τοῦ Ἡροδότου καὶ ἀλλοῦ. Σὲ ὅλες αὐτὲς τὶς περιπτώσεις συζητεῖται ἀπὸ διάφορες ὀπτικὲς γωνίες τὸ κατὰ πόσο εὐνοεῖ ἢ ὄχι τὴν ἐπιτυχῆ σύνθεση ἑνὸς ἔργου ἡ ὕπαρξη παρεκβάσεων καὶ ποικιλίας. Σ' αὐτὸ τὸ σημεῖο τοῦ παπύρου εἶναι ποὺ ὑποδηλώνεται ἡ σύγκριση τῆς ἔντασης καὶ τῆς ἀφηγηματικῆς συνοχῆς δύο ποιημάτων.
Ἔτσι, στοὺς στίχους 11-14 μνημονεύεται σύντομός τις –πιθανῶς– ποιητὴς ποὺ χρησιμοποιεῖ παρεκβάσεις, ἐνῶ ἡ λέξη Ὁμηρικώτερον παραπέμπει στὴν Ὁμηρικὴ ποικιλία ποὺ κάνει τὸν Διονύσιο τὸν Ἁλικαρνασσέα νὰ ἐπαινεῖ τὸν Ἡρόδοτο.
Στοὺς στίχους 15-17 συζητεῖται ἕνα ἄλλο ἔργο καὶ μιὰ ἄλλη οἰκονομία (ἐ̣ν̣αν̣τίως ἔχει). Εἶναι ἐκτενέστερο, δὲν χρησιμοποιεῖ ἰδιαίτερα παρεκβάσεις (;) ἀλλὰ μᾶλλον συνεχεῖς καὶ μακρὲς ἀφηγήσεις (σ̣υνεχέσι καὶ πολυστίχοις, στ. 17).
Κατὰ συνέπεια μποροῦμε ἐκ πρώτης ὄψεως νὰ ὑποθέσουμε ὅτι συζητοῦνται δύο ἔργα Ἀργοναυτικῶν, ἕνα ἐκ τῶν ὁποίων εἶναι αὐτὸ τοῦ Ἀπολλωνίου. Ὅμως τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ μύθοι ποὺ μνημονεύονται δὲν ἀπαντοῦν στὸν Ἀπολλώνιο, φαίνεται ὅτι συνηγορεῖ ὑπὲρ τῆς θεώρησης κάποιου ἄλλου ἔργου, ποὺ εἶναι δύσκολο νὰ ἐντοπιστεῖ. Πιθανοὶ ὑποψήφιοι εἶναι ὁ Καλλίμαχος καὶ ὁ Ἀντίμαχος. Ὁ πρῶτος πληροῖ τοὺς ὅρους τῆς συντομίας καὶ τῶν παρεκβάσεων καὶ χρησιμοποίησε διάφορες Ἀργοναυτικὲς ἱστορίες στὰ Αἴτια· ὁ δεύτερος ὑπέστη συχνὰ κριτικὴ γιὰ τὸ μεγάλο μῆκος καὶ τὴ χαλαρὴ συνοχὴ καὶ οἰκονομία τῶν ἔργων του καὶ ἀναφέρθηκε στοὺς Ἀργοναῦτες στὸ ποίημά του Λύδη. Τίποτα ὅμως δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ ὑποστηριχθεῖ μὲ σχετικὴ βεβαιότητα. (Περισσότερα: Rusten Dion. Scyt. 54 κἑ. καὶ 181 [Addenda], ὅπου καὶ παραπομπὴ στοὺς N. J. Richardson, CQ 30 [1980] 267-9, καὶ M. Lefkowitz, ZPE 40 [1980] 1-19.)
11. σύντομός τις: πιθανῶς ἀναφέρεται σὲ ποιητή. Ὁ Καλλίμαχος χρησιμοποιεῖ γιὰ τὸν ἑαυτό του τὸ ὀλιγόστιχος (fr. 1.9).
13. Ὁμηρικώτερον: Γιὰ τὸν Ὅμηρο ὡς πρότυπο γιὰ τὴ χρήση παρεκβάσεων πβ. Διον. Ἁλικ. Ἐπιστ. Πομπ. 3.11-12) καὶ Σχόλ. στὸ Σ 114b (Ὁμηρικὸν δὲ ταῖς παρεκβάσεσι διαναπαύειν τὸν ἀκροατήν). Ἐπίσης Φιλήμ. ἀπόσπ. 97 καὶ Γρηγ. Ναζ. Πρὸς Νικόβουλον 3.
20. Πελίου: ὁ γιὸς τοῦ Ποσειδῶνος καὶ τῆς Τυροῦς, ἀδελφὸς τοῦ Νηλέως καὶ βασιλιὰς τῆς Ἰωλκοῦ. (Βλ. σὺν τοῖς ἄλλοις ΕλλΜ Δ΄ 175 κ.ἑ., ὅπου καὶ βιβλιογραφία.)
23. φ]ησιν Ἀφροδείτην Αἰήτηι: ὁ συνδυασμὸς τῶν δύο ὀνομάτων παραπέμπει στὴν ἱστορία ποὺ διασώζεται ἀπὸ τὰ Ναυπακτικά (fr. 8 Kinkel4, Σχόλ. Ἀπολλων. Ροδ. 4.86 Wendel5): δὴ τότ' ἄρ' Αἰήτηι πόθον ἔμβαλε δῖ' Ἀφροδίτη | Εὐρυλύτης φιλότητι μιγήμεναι, ἧς ἀλόχοιο, | κηδομένη φρεσὶν ἧισιν, ὅπως μετ' ἄεθλον Ἰήσων | νοστήσηι οἶκόνδε σὺν ἀγχεμάχοις ἑτάροισιν (: «Τότε λοιπὸν πραγματικὰ πόθο ἐνέβαλε ἡ θεία Ἀφροδίτη στὸν Αἰήτη, | νὰ ἑνωθεῖ ἀπὸ ἔρωτα γιὰ τὴν Εὐρυλύτη, τὴ γυναίκα του, | φροντίζοντας στὴ σκέψη της μετὰ τὸν ἄθλο ὁ Ἰάσων | νὰ γυρίσει στὴν πατρίδα του μαζὶ μὲ τοὺς φιλοπόλεμους ἑταίρους του»). Βλ. καὶ ΕλλΜ Δ΄1 157 κἑ.
24. Μηδείας μνηστῆρας: Ὑπονοεῖται ὅτι οἱ Ἀργοναῦτες ἦταν μνηστῆρες τῆς Μήδειας. Αὐτὸ ἐνισχύει τὶς ἀφορμὲς ἔχθρας τοῦ Αἰήτη, ἀφοῦ, ὡς γνωστόν, ἕνας χρησμὸς τὸν εἶχε προειδοποιήσει γιὰ κίνδυνο προερχόμενο ἀπὸ τὴν οἰκογένειά του. Ἴσως γι' αὐτὸ ἤθελε νὰ προλάβει πιθανὸ γάμο τῆς κόρης του. Πβ. σχετικὰ τὸ ὄνειρο τῆς Μήδειας στὸν Ἀπολλών. Ρόδ. (3.619 κἑ.).
26-30. (...) Πασιφά]ην καὶ Φαίδραν, ἔτι δὲ Ἀρι[άδνην]: Ὁ Kassel παρατηρεῖ ὅτι οἱ στίχοι αὐτοὶ ἀφοροῦν στὴ δύναμη τῆς Ἀφροδίτης νὰ ἐξουσιάζει τὰ ἀνθρώπινα πάθη. Θυμωμένη γιὰ τὴν ἀποκάλυψη τῆς μοιχείας της μὲ τὸν Ἄρη ἀπὸ τὸν Ἥλιο, ἡ θεὰ βασάνισε ὅλους τοὺς ἀπογόνους τοῦ Ἥλιου μὲ ἀκατανίκητα πάθη, κυρίως τὴν Πασιφάη τὴν ἀδελφὴ τοῦ Αἰήτη καὶ τὶς κόρες της Φαίδρα καὶ Ἀριάδνη. Βλ. ἀνάμεσα στὰ πολλὰ ἄλλα τὰ Σχόλ. Εὐρ. Ἱππόλ. 47 (...) πάσαις ταῖς ἀφ' Ἡλίου γενομέναις ἐμήνιεν Ἀφροδίτη διὰ τὴν μηνυθεῖσαν αὐτῆς ὑφ' Ἡλίου μοιχείαν. τὴν γοῦν Πασιφάην οὐ μόνον τοῦ ταύρου ἀλλὰ καὶ τοῦ Μίνωος ἐρασθῆναί φασιν, ὡς ἱστορεῖ Σωσικράτης (FGrH6 461 F 8)· πβ. τὴν ὑπόθεσιν Ἱππολύτου (Murray, στ. 7 κἑ. κυρίως): θεασαμένη δὲ τὸν νεανίσκον ἡ Φαίδρα, εἰς ἐπιθυμίαν ὤλισθεν, οὐκ ἀκόλαστος οὖσα (πβ. 6 F4.27 [ἀ]κολάστους πεποιηκέναι), πληροῦσα δὲ Ἀφροδίτης μῆνιν, κ.ἄ. πολλά. Νὰ σημειωθεῖ σὺν τοῖς ἄλλοις ἡ ἐκτεταμένη διήγηση τοῦ Διόδωρου (4.60.2 κἑ.), καὶ δὴ ἡ ἀναφορὰ στοὺς –κατὰ τοὺς σχετικοὺς μύθους– στενὰ συνδεδεμένους μὲ τὴν Κύπρο (βλ. ἀνωτ. 61-2, μὲ σημ. 11 καὶ 13) Ἀκάμαντα καὶ Δημοφῶντα, ποὺ ὁ Θησεὺς γέννησε ἐκ Φαίδρας (4.62.1), καὶ ἡ συχνὰ μνημονευόμενη στενὴ σχέση τῆς Ἀριάδνης καὶ τοῦ Θησέως μὲ τὴν Κύπρο: βλ. ἀνωτ. 148 μὲ σημ. 116, ὅπου καὶ περαιτέρω παραπομπές (ἀναλυτικὰ ΑΚυΓ37 30 F1 καὶ ΑΚυΓ43 *33 F1), καὶ σχόλ. στὰ ἐδῶ F2.1 καὶ F5.5-6 (ἐπίσης: Εἰκ. 58 καὶ 127 [βλ. καὶ ΕΘΗρΑΚ8 σσ. 87, 131, 204-5, 274, μὲ περαιτέρω ἀπεικονίσεις], καὶ –γιὰ τὴ Φαίδρα– 76).
31. [στρ]α̣τηλασίας: πιθανῶς ἡ ἐκστρατεία τῶν Ἀργοναυτῶν στὴν Κολχίδα.
38. Καλλισθένην: Ὄνομα ἀρκετὰ συνηθισμένο. Ἴσως πρόκειται γιὰ τὸν Ὀλύνθιο συγγραφέα τοῦ Περίπλου ποὺ μνημονεύεται στὰ σχόλια τοῦ Ἀπολλωνίου γιὰ γεωγραφικὲς λεπτομέρειες.